Nieuws & trends

Flinke spanningen Eritrese gemeenschap in Nederland

Op 17 februari raakten mensen binnen de Eritrese gemeenschap slaags met elkaar. Dat gebeurde tijdens een feest van de regeringsgezinde groep. Dit is niet de eerste keer dat dit gebeurt in Nederland. Dit gebeurt overigens in andere Europese landen. Wat is hier aan de hand? Waarom zijn Eritrese vluchtelingen het onderling oneens? En kunnen we vergelijkbare incidenten in de nabije toekomst verwachten? We gingen daarvoor in gesprek met een expert die precies weet wat er binnen deze gemeenschap aan de hand is. Hij heeft de afgelopen jaren als vrijwilliger geholpen bij de organisatie van feesten en sociale evenementen voor de Afro-Caribische gemeenschap. Hij wil graag anoniem blijven, zodat hij zijn werk kan op constructieve wijze kan blijven doorzetten.

Laten we even bij het begin beginnen. Wat voor een land is Eritrea?

Het is een land in de hoorn van Afrika (in het oosten) omringd door Ethiopië, Djibouti en Soedan. Het was ooit een onderdeel van Ethiopië, maar werd onafhankelijk in 1993. Sindsdien is er één man aan de macht, Isaias Afwerki. Hij wordt wel de laatste dictator van Afrika genoemd. Verder kun je zeggen dat het een klein land is met 3,7 miljoen inwoners. Tot slot, het is een gevarieerd land met moslims, christenen, koptische christenen en verschillende stammen.

Eritrea ligt in de hoorn van Afrika.

Kwamen de ongeregeldheden van 17 februari voor jou als een verrassing?

Nee, absoluut niet. Ik heb er zelfs 3 jaar geleden al voor gewaarschuwd binnen mijn organisatie.

Waarom zag je het al aankomen?

Ten eerste zijn er al eerder vechtpartijen tussen Eritreeërs in Nederland geweest, denk aan Veldhoven in 2017. Maar ik merk het ook als ik mensen binnen de Eritrese gemeenschap spreek. Het wantrouwen en de spanningen onderling is gewoon heel groot.

Wat ligt er ten grondslag aan die onderlinge spanningen?

Sinds de onafhankelijkheid in 1993, zijn er twee groepen Eritrese vluchtelingen naar Nederland gekomen. De eerste groep kwam in de jaren ’90 en is vooral vanuit economisch oogpunt vertrokken. De tweede groep Eritreeërs kwam in de periode 2014-2015 naar Nederland. Dat deden ze vooral om het regime van Isaias Afwerki te ontvluchten. Zij hebben 20 jaar in een absolute dictatuur geleefd. Deze twee groepen hebben een compleet andere houding ten opzichte van het huidige regime.

Isaias Afwerki, president van Eritrea. Ook wel de wel de laatste dictator van Afrika genoemd

Maar waarom maakt dat dan uit? Beide groepen wonen toch gewoon in Nederland, dan heeft het regime in Eritrea toch weinig impact meer op hun leven?

Dat zou je denken, maar dan onderschat je de lange arm van Eritrea. Alle Eritreeërs in het buitenland worden in de gaten gehouden door het regime. Zo moet iedereen belasting betalen aan het regime. Daarnaast mag je ook geen kritiek leveren op het regime. Volg je deze regels niet, dan heeft dat gevolgen voor je familieleden die in Eritrea wonen. Verder organiseert het regime Eritrese feesten in het buitenland. Bijvoorbeeld om elk jaar de onafhankelijkheid te vieren. Het regime is dus altijd aanwezig. Daar hebben de tegenstanders van het regime schoon genoeg van. In deze groep zitten veel vluchtelingen die in 2014-2015 naar Nederland kwamen.

En hoe vertaalt zich dat naar de rellen op 17 februari?

De vluchtelingen die tegen het Eritrese regime zijn, zet zich af tegen de invloed van het regime op hun leven. En daarmee zetten ze zich dus ook af tegen de Eritreeërs die met het regime meegaan. Dat is wat er op 17 februari in Den Haag gebeurde tijdens een pro-regime feest. De anti-regime groep voelde zich in de aanloop naar dit feest geprovoceerd door mensen die op sociaal media uitbundig lieten zien dat ze naar het feest uitkeken. Dat wakkerde de onderlinge spanningen aan. Het resultaat zijn de rellen op 17 februari in Den Haag.

De gevolgen van de rellen op 17 februari in Den Haag

Hoe zie jij deze onderlinge spanningen ontwikkelen?

Eerlijk gezegd zie ik de frustratie alleen maar toenemen. Mensen voelen alsof ze in ‘Big Brother’ leven. En het onderlinge wantrouwen is enorm. Zo zul je bijvoorbeeld merken dat een Eritreeër in een 1-op-1 situatie veel opener is, dan wanneer er andere Eritreeërs aanwezig zijn. Deze spanningen zijn overigens ook toepassing in onder andere Zweden, Italië en Duitsland. Alleen is de situatie in Nederland wel wat explosiever. Dat komt omdat we in Nederland een vrijere houding hebben tegenover bijeenkomsten dan in die andere landen. Daarnaast wonen er sleutelfiguren van beide kampen in Nederland.

Tot slot, wat zou je gemeenten willen meegeven in hun benadering van de Eritrese onderlinge spanningen?

Een aantal dingen zijn belangrijk om te beseffen:

• Probeer Eritreeërs in een individuele setting te spreken. Dan laten ze meer los dan wanneer ze met andere Eritreeërs zijn.
• Wanneer een tolk nodig is, laat iemand dan zijn/haar eigen tolk meenemen. Die zullen ze vertrouwen.
• De gemeenschap is opgegroeid met een regime alles voor ze bepaalt. Ze zijn het dus niet gewend om keuzes te maken en zich onafhankelijk op te stellen. Deze groep heeft daarom echt veel ondersteuning en bijstand nodig.
• De positie van de vrouw is enorm zwak. In mijn ogen zwakker dan in de buurlanden van Eritrea.
• Er zijn problemen met drankgebruik door (vooral) jonge mannen. Ze zijn vaak gedesillusioneerd en grijpen helaas te vaak naar de fles.
• De invloed van Eritrese kerken is groot op de gemeenschap. Probeer daarom via die route met Eritreeërs in contact te komen.
• Als je als gemeente ervaringen hebt met de Eritrese gemeenschap, deel dat dan met andere gemeenten. Zo maken we onze collectieve benadering alleen maar sterker.